Hotamış Türkmenleri Çakırbağ (Dilbeyan) Köyünde Türkmen Aileleri Yaşıyor. Kaynak: Tarihçi Yazar Osman Ülkümen

Çakırbağ (Dilbeyan) Köyü

Karaman Konya yolunun üzerinde olan Çakirbağ Köyü Karaman Merkez'in batısında ve Merkeze 7 km uzaklıkta olup 1048 metre rakımdadır.

Karaman Konya yolunun üzerinde olan Çakirbağ Köyü Karaman Merkez'in batısında ve Merkeze 7 km uzaklıkta olup 1048 metre rakımdadır. Doğusunda Karaman, Batısında Yollarbaşı Köyü, Kuzeyinde Bölükyazı Köyü, Güneyinde ise bu gün birleştiği Esentepe, Çavuşpınar ve Kurtderesi köyleri bulunmaktadır. Eski adı Derbeyan sonraları ise Dilbeyan olmuş ve bu adı da Çakırbağ olarak değiştirilmiştir.

Nüfusu; 1904 yılında 13 kişidir. Halkın bir kısmı şehirde sayılmış olmalıdır. 1922 yılında 34 hane ve 63 nüfus, 1925 yılında 188, 1955 yılında 369, 1970 yılında 478, 1985’te 617, 1990’da 481 olmuştur. Güneyinde kurulan Esentepe Mahallesi ile birleşerek 2014 yılında ise 801 erkek, 752 kadın olmak üzere toplam 1.553 nüfusa ulaşmıştır.

Evliya Çelebi; Ermenek dolaylarından Karaman’a gelirken şehre uğramadan doğruca Özkes Deresi’nin kuzey tarafı sırtlarından Akçamahmut semtinden geçerek İlisra’ya ve Gaferyat Kasabalarına uğramıştır.

Buradaki incelemelerini tamamladıktan sonra Karaman’a yönelerek Derbeyn denilen bu yöreye gelmiş buradan da Larende’ye gelmiştir. Eski devirlerde posta işlerini yapan yaya ve süvarileler yapılır bu işi yapan kişilere de Posta Tatarı denir.

Bu Tatarların konakladıkları belli mesafelerde de Derbeyn (derbend) bulunur, buralarda dinlenirler ya da at değiştirerek devam ederlerdi. Gülcan, buna dayanarak Derbeyn dediler demektedir.

Bu Dilbeyan yöresi bir zamanlar Karamanlı Veyseloğulları, Ereğlili Hacı Bekdik Hüseyin, Karamanlı Nasuhoğluve Hotamışlı Türkmen Hacı Mehmet Ağaların çiftlikleridir. Ancak yörede geçimsizlik baş göstermiş, bundan kaçınan Veyseloğlu Karaman’a göçmüştür. Bu yıllarda Rumeli’nden gelen göçmenler de iskân edilmiştir.

Hacı Mehmet Ağa nedeniyle Eğilmez ve Karacaören köylerinden buraya yerleşen aileler de olmuştur.  Gülcan, Rumeli göçmeni demekte ancak Kırım Tatar Türklerinin yerleştiği anlaşılmaktadır. 

Köy genellikle Hotamış Türkmenleri ve Kırım Tatar Türklerinin yerleşmesiyle kurulmuştur. Eski adı “Derbeyn” ve Dil Beyan eden anlamına gelen “Dilbeyan” idi. Bu köy halkı kibar Türkçe kullanır. Zamanla öz Türkçe olan bu isim maalesef değiştirilerek fazla bağı dahi olmayan bu köye, sadece Bucakkışla-Kızılyaka yol ayırımındaki Esentepe bölgesindeki çok az sayıdaki bağdan dolayı “Çakırbağ” ismi verilmiştir.

Ova kısmında kalan yerleri oldukça verimlidir. Son yıllarda köyde bahçe tarımı artış göstermiştir. Nüfusu en hızlı artan nadir köylerden biridir. Temel geçim kaynakları tarım ve hayvancılıktır.

Metin: Osman Ülkümen
Fotoğraflar: Mehmet Çetin

Haber: Ahmet Kaplan

Yorumlar